Wat Is de LH-piek? Hoe Lang Duurt ie? En Wanneer vrijen?

Een vruchtbaar lichaam

Zwanger worden na één keer seks hebben – voor de een is het een zegen, voor de ander een vloek. Maar dit komt minder vaak voor dan je denkt. De meeste vrouwen doen er gemiddeld een aantal maanden over om werkelijk zwanger te worden.

Dit komt grotendeels door het feit dat het vrouwelijke lichaam überhaupt niet op ieder moment in staat is om zwanger te worden. Het moet zich eerst voorbereiden op een mogelijke bevruchting en zwangerschap. Deze voorbereiding verloopt in drie stappen, die samen de menstruele cyclus vormen. Deze cyclus is de natuurlijke verandering in je lichaam die nodig is om zwanger te worden.

Hormonen en zwanger worden

Hierbij spelen hormonen een grote rol. Een van deze hormonen is het luteïniserend hormoon (LH). Dit is het laatste hormoon dat piekt voor de mogelijkheid tot bevruchting. De periode waarin dit gebeurt, wordt de luteale fase genoemd. De andere twee fases staan bekend als de menstruele periode en de folliculaire fase.

Tijdens de luteale fase wordt het hormoon LH vrijgelaten door het voorste gedeelte van de hypofyse, een klier die verantwoordelijk is voor de meeste hormoonafscheiding. Het ondersteunt cellen die de aanzet geven tot de productie van het oestrogeen oestradiol, het belangrijkste vrouwelijke geslachtshormoon.

Oestrogeen wordt geproduceerd door de follikels. Dit zijn een soort met vocht gevuld ‘zakjes’ die ieder een eitje bevatten. Uiteindelijk wordt het uitgescheiden tijdens de ovulatie. Oestrogeen heeft vele taken in de voortplanting.

Oestrogeen en het luteïniserend hormoon: de dagen van de cyclus waarop je vruchtbaar bent.

De 3 fases van de menstruele cyclus

De voorbereiding van het lichaam op een zwangerschap duurt gemiddeld zo’n 28 dagen. Het wordt gemeten vanaf de eerste dag van je menstruele bloeding, tot de eerste dag van je volgende menstruele bloeding. Maar maak je geen zorgen als jouw cyclus langer of korter duurt, dit is heel normaal.

Fase 1: De menstruele periode

Op de eerste dag van je cyclus begint je baarmoeder een deel van haar verdikte voering af te scheiden. Dit herken je als de menstruele bloeding uit de vagina. Een normale menstruele periode duurt zo’n 4-6 dagen.

Het meeste bloedverlies vindt plaats gedurende de eerste 3 dagen. Tijdens deze periode kan je krampen in je bekken, je benen en je rug ervaren. Deze krampen worden veroorzaakt door het samentrekken van je baarmoeder, om de voering eruit te krijgen. Voor de een zijn de krampen mild, voor de ander heel hevig. Maar deze en andere pijnen trekken gelukkig weg na deze periode.

Fase 2: De folliculaire fase

Tijdens de folliculaire fase maakt een follikel op een eierstok zich klaar om een eicel vrij te laten. Over het algemeen wordt er één eitje vrijgelaten tijdens iedere cyclus. Dit proces kan kort of lang duren, en vormt de bepalende factor in de duur van jouw menstruele cyclus. Tegelijkertijd begint de baarmoeder ook een nieuwe voering te groeien om zich voor te bereiden op een eventuele zwangerschap.

De laatste 5 dagen van de folliculaire fase vormen, samen met de ovulatiedag, jouw vruchtbare periode.

Dit is de periode waarin jouw kans om zwanger te worden het grootst is.

Fase 3: De luteale fase

Deze laatste fase begint op de dag dat jouw ovulatie plaatsvindt. Dit is de dag waarop een eitje vrijgelaten wordt uit de follikel op weg naar de eierstok –  je bent nu het meest vruchtbaar. Dit kan op iedere dag tussen de 7^e en 22^e dag van een normale menstruele cyclus gebeuren. Tijdens de ovulatie hebben sommige vrouwen minder dan een dag rode uitscheiding of pijn in de lage bekken. Deze symptomen zijn heel normaal.

Wanneer een eitje eenmaal bevrucht wordt door sperma, en zich nestelt in de voering van de baarmoeder start de zwangerschap. Let op: de zwangerschap wordt gemeten vanaf dag 1 van de menstruele cyclus. Maar vindt er geen bevruchting plaats, begint de baarmoedervoering weer af te breken.

Tijdens je tienerjaren en de jaren voor je menopauze is je luteale fase erg voorspelbaar. Normaal gesproken duurt hij ongeveer 13-15 dagen, vanaf je ovulatie tot een menstruele bloeding de nieuwe cyclus inluidt. Deze twee weken durende periode wordt ook wel de ‘premenstruele’ periode genoemd.

De menstruele cyclus

Pijn en ongemakken voorafgaand aan de menstruatie

Voorafgaand aan de menstruatie ondervindt een aantal vrouwen pijn of ongemakken: menstruatiepijn. Deze premenstruele symptomen spelen op tijdens de gehele of een deel van de luteale fase. Onder deze symptomen vallen:

De LH-piek en de ovulatie

Het proces van de vrijlating van het luteïniserend hormoon wordt beschouwd als de LH-piek. Wanneer het LH-piekt, wordt er een signaal verzonden vanuit het brein naar de eileider dat een eitje rijp is. De verhoogde levels van oestrogeen die veroorzaakt worden door de productie van een rijpend eitje kunnen gevoeld worden in het brein.

De LH-piek duurt zo’n 48 uur – meerdere dagen dus – en begint ongeveer 24-36 uur voorafgaand aan de ovulatie. Het geeft hiermee het meest betrouwbare signaal dat de piek van de vruchtbare periode plaats zal vinden. Door de LH-piek te achterhalen, kun je dus beter je ovulatie in de gaten houden.

Let wel: de hoogte van deze piek kan verschillend zijn voor vrouwen van verschillende leeftijden. Bij kinderen zijn de LH-niveaus niet erg hoog, maar na de menopauze stijgen ze juist.

De LH-piek en je ovulatie.

De LH-piek berekenen

Het is dus essentieel voor het achterhalen van je meest vruchtbare periode – en dus voor het vergroten van je kans op zwangerschap – om je LH-piek te berekenen. De meeste vrouwen ervaren een piek in hun LH rond 8 uur ’s ochtends.

Het is dus het beste om de test te doen rond 12 uur ’s middags. Nog specifieker: een test die gedaan wordt tussen 11 uur ’s ochtends en 3 uur ’s middags levert de meest nauwkeurige resultaten op. Het LH blijft nagenoeg hoog binnen die tijdspanne.

Maar de regelmatigheid van de menstruele cyclus speelt ook een rol in het achterhalen van de LH-piek:

Het vruchtbare venster

Een ovulatiepredictorset

Om te achterhalen wanneer je LH-piek plaatsvindt, kan je dus een ovulatiepredictorset gebruiken. Deze kan je gewoon halen bij de drogist. Er zijn twee verschillende soorten sets:

1. Op urine gebaseerde ovulatiepredictorset. Deze test je urine op een toename van het LH. Er is altijd een kleine hoeveelheid LH aanwezig in je urine en je bloed, maar deze zal 2-5 keer zoveel stijgen in de dagen voor je ovulatie. 24-36 uur voordat het eitje vrijgelaten wordt, zal de test een positief resultaat laten zien. Dit resultaat is zichtbaar in de vorm van een donker Geeft jouw test een licht streepje weer, dan heb je jouw LH-piek nog niet bereikt.
2. Op speeksel gebaseerde ovulatiepredictorset. Deze set maakt gebruik van je speeksel om te achterhalen wanneer je LH-piek plaats zal vinden. Wanneer je oestrogeenlevels stijgen in de dagen voorafgaand aan je ovulatie, neemt de hoeveelheid zout in je speeksel ook toe. Als je een druppel speeksel op een glasplaatje legt, kan het zout opdrogen en een gekristalliseerd patroon van een varen achterlaten dat je kunt zien met een kleine, draagbare microscoop. Het varen patroon moet een teken geven dat je zult ovuleren in de komende paar dagen – hoewel je tot twee dagen na je ovulatie ook nog een dergelijk patroon zult zien.

Een voorbeeld van een ovulatietest. In andere gevallen kan de smiley ook een (donker) streepje zijn.

Tips voor het gebruiken van een op urine gebaseerde set

Tips voor het gebruiken van een op speeksel gebaseerde set

Wanneer kan je het beste vrijen bij een LH-piek?

Met een ovulatiepredictorset spoor je dus een piek van het LH op. Tegelijkertijd signaleert het dat de vruchtbaarste periode eraan zit te komen; deze zal zijn piek bereiken in de 36 uur die volgt na de LH-piek. Bevruchting zal dus het meest waarschijnlijk zijn in 1 van de 3 dagen die volgt.

Maar let op: als je wacht met het hebben van seks tot na de LH-piek, kan je je ovulatie mislopen. Als je de LH-piek slechts een keer per dag checkt, en enkel seks hebt nadat je de piek ontdekt hebt, is het mogelijk al te laat voor bevruchting Een eitje overleeft namelijk niet langer dan 12 uur.

Sperma daarentegen kan meerdere dagen overleven in de genitaliën van een vrouw. Een aantal dagen voorafgaand aan je ovulatie seks hebben, zal je dus eerder zwanger maken dan seks hebben op de dag na je ovulatie. Zolang zijn hoeveelheid sperma goed is, is het zelfs aan te raden om vaker seks te hebben – ten minste een keer per dag gedurende je vruchtbare dagen.

Wat als…

…je helemaal geen LH-piek hebt?

Tijdens de tweede fase van je menstruele cyclus hoort een folliculaire ontwikkeling plaats te vinden. De LH-piek wordt veroorzaakt door een stijging van oestrogeen, en een oestrogeenstijging wordt veroorzaakt door ontwikkelende follikels. Een gebrek aan follikelontwikkeling zorgt er dus voor dat oestrogeenlevels laag blijven, en dat het signaal tot de vrijlating van het LH uitblijft.

Het kan dus zo zijn dat jouw ovulatietest helemaal geen LH-piek weet uit te wijzen. Een andere reden is dat jouw LH-piek te mild is om achterhaald te worden, of dat je op de verkeerde momenten test – als je een onregelmatige cyclus hebt. Of heel lullig: de strip die jij gebruikt hebt, was ineffectief. Maar dit komt niet zo vaak voor.

De meest waarschijnlijke reden dat jij geen LH-piek kunt achterhalen, is dat je niet ovuleert. Dan is het tijd om hulp te zoeken van een huisarts. Die zal jou een geschikte, professionele behandeling kunnen voorschrijven.

…je een LH-piek doormaakt zonder eisprong?

Sommige vrouwen hebben een aantal kleine pieken (minipieken) voor de ‘echte’ LH-piek, die aanzet geeft tot de ovulatie. Hiermee bereidt het lichaam zich voor op de ovulatie. Om vast te stellen dat de piek die jij gespot hebt werkelijk dé piek was, blijf dan testen doen met de ovulatiepredictorset tot ze negatief zijn of totdat je merkt dat je ovuleert.

Een andere mogelijkheid is dat jouw ovulatie uitgesteld is, bijvoorbeeld door stress, ziekte, medicatie, beweging en drastische gewichtsveranderingen.

Daarnaast kan je een valse LH-piek ontdekken als gevolg van het gebruik van vruchtbaarheidsmedicijnen. Deze medicijnen verhogen namelijk de hoeveelheid LH in je systeem, waardoor de ovulatietest positief is, zonder dat een LH-piek gelinkt aan ovulatie heeft plaatsgevonden.

Ook in dit geval is het verstandig om professionele hulp te zoeken. Zo weet je zeker dat je een gepaste behandeling krijgt.