Wat is zaad?

Sperma bestaat uit zaadcellen en een vloeistof, het zaadvocht. De zaadcellen worden aangemaakt in de bal. Als de basis van de cellen af is, rijpen ze één à twee weken verder in de bijbal.

Het zaadvocht wordt gemaakt door de prostaat en door de zaadblaasjes. Dit vocht helpt de spermacellen bij hun weg naar buiten en het vormt een beschermende buffer in de zure omgeving van de vagina.

Een zaadcel lijkt op een kikkervisje. Het bestaat uit een kop, een tussenstuk en een staart. De kop bevat alle erfelijke informatie, inclusief een X- of Y-chromosoom. Het middenstuk bestaat vooral uit mitochondriën, een soort energiecentrales van de cel. De staart is er voor de beweeglijkheid; die is nodig om als eerste bij de eicel te zijn.

Hoe werkt zaad?

Bij een zaadlozing worden de zaadcellen vanuit de bijballen de zaadleiders in gestuwd. Hier wordt het zaadvocht toegevoegd aan de spermacellen. Nu wordt het zaad via de plasbuis naar buiten gespoten, met een snelheid van wel 45 kilometer per uur!. Het klepje van de urineleider naar de plasbuis wordt daarbij dichtgeduwd, zodat het sperma zonder bijmenging van urine naar buiten kan.

Eenmaal uit de penis moet het zaad nog een eind zwemmen richting de bevruchte eicel. Slechts een beperkt aantal zaadcellen bereikt de eicel. Eenmaal aangekomen bij de eicel begint de strijd om bevruchting: de wand van de eicel is hard en het duurt wel even voordat een zaadcel zich daardoorheen heeft gedrongen. Als één van de cellen zich door de celwand heeft gedrongen smelten de cellen samen; de bevruchting is een feit!

Goed zaad

Nu we weten wat zaad allemaal moet doen, willen we ook weten hoe we erachter komen of ons zaad goed is. Helaas is er geen duidelijke manier om dit te achterhalen. Wel zijn er een aantal dingen die je kunt checken:

Heb ik een strakke buik?

Dikke mannen hebben doorgaans een minder hoge zaadkwaliteit. Te veel vet verstoort namelijk de spermaproductie en zorgt ervoor dat je minder zaad hebt. Ook zijn je zaadcellen een stuk minder snelle zwemmers dan de zaadcellen van slankere mannen.

Je eet niet te veel vlees

Uit onderzoek blijkt dat mannen die veel vlees eten minder gezond sperma hebben. Mannen die veel vis aten, bleken in dat zelfde onderzoek veel beter sperma te hebben! Waarschijnlijk komt dit door de grote hoeveelheid omega-3 in vette vis.

Je sport genoeg

Mannen die gemiddeld 15 uur of meer sporten in de sportschool hebben een hogere afgifte van antioxidanten. Deze antioxidanten zorgen ervoor dat jouw sperma beter wordt beschermd!

Anderhalve milliliter

De WHO heeft de minimale hoeveelheid sperma voor gezond zaad op 1,5 milliliter per zaadlozing vastgesteld. Wil je weten of je zaad gezond is? Kwak ’t in een bak!

Zaadkwaliteit verhogen

Als je het idee hebt dat jouw zaadkwaliteit niet helemaal op peil is, wil je hier natuurlijk graag iets aan doen. Maar wat kun je doen om je zaadkwaliteit te verhogen? De komende paar tips zijn er voor het verhogen van jouw zaadkwaliteit!

Tip 1: regelmatig vrijen

Veel mensen denken dat je het sperma moet opsparen om de zaadkwaliteit te verhogen. Uit onderzoek blijkt dit niet klopt! Uit onderzoek van het Shengjing-ziekenhuis in China blijkt dat het sperma van mannen die hun zaad een aantal dagen hadden opgehouden minder snel ‘zwemt’. Daarnaast blijkt de kans op bevruchting kleiner te zijn als de man een aantal dagen op non-actief staat.

Daarnaast is er niet echt sprake van zaad ‘sparen’. Als een man langere tijd geen zaadlozing heeft, wordt het oude sperma afgebroken en komt er weer nieuw voor in de plaats.

Maar pas op! Uit onderzoek blijkt ook dat te veel seks kan leiden tot een lagere concentratie van zaadcellen in het sperma. Het wordt aangeraden om niet vaker dan één keer per dag te vrijen.

Tip 2: vermijd stress

Natuurlijk zal regelmatige seks een deel van je stress oplossen, maar probeer toch om nog minder te stressen. Stress zorgt er namelijk voor dat je lichaam in de fight or flight response terechtkomt. De productie van adrenaline en cortisol stijgt, waardoor de productie van testosteron stagneert. Aangezien testosteron essentieel is voor de aanmaak van een gezonde hoeveelheid sperma, wil je dit voorkomen.

Tip 3: slaap voldoende

Slaap is en blijft essentieel voor het functioneren van je lichaam, zelfs voor de zaadproductie. Ook mannen die beweren dat zij weinig slaap nodig hebben, moeten maar een paar uur eerder in bed duiken als ze zich willen voortplanten. Uit onderzoek blijkt namelijk dat je zaadkwaliteit wel 30% achteruit gaat als je zes uur of minder slaapt!

Maar pas op, de keerzijde van de munt is ook gevaarlijk. Als je te lang slaapt, raakt je zaadproductie ook in de war. Slaap jij regelmatig meer dan negen uur? Dan neemt je zaadkwaliteit af met 45%!

Wil jij kinderen? Zorg dan dat je zeven tot acht uur per nacht slaapt! Het makkelijkste bereik je dit door regelmaat: ga elke dag om ongeveer dezelfde tijd naar bed en sta ook om ongeveer dezelfde tijd weer op.

Tip 4: geen telefoon in je broekzak!

Sommige mensen denken dat de mensheid ten onder gaat aan robots, of dat door kunstmatige intelligentie de mensheid overbodig wordt. Ik wil niet zeggen dat jouw baan wordt ingepikt door moordlustige robots, maar mobiele apparaten zouden best wel eens het einde van de mensheid kunnen betekenen!

Laptops en mobiele telefoons hebben namelijk een negatieve invloed op de zaadproductie! Je telefoon heeft een laag stralingsniveau dat nét genoeg is om van negatieve invloed te zijn op je sperma. Het apparaat zorgt voor verminderde activiteit in de procedure voor het maken van zaad, iets wat wij mannen allemaal niet willen natuurlijk. De gewoonte is om dat kleine apparaat gewoon in onze broekzak te stoppen, maar daar moeten we misschien toch maar eens wat langer over nadenken. We hebben tenslotte ook jaszakken!

Ook laptops kunnen schadelijk zijn voor je zaadproductie. De warmte die ze uitstralen is van negatieve invloed op de productie van je zaad. Zet je laptop dus op tafel, niet op schoot!

Wil je je zaadkwaliteit verhogen? Laat dan technologie weg van je kruis!

Tip 5: sta eens op man

Een inactieve lichaamshouding zorgt ervoor dat jouw zaadkwaliteit minder goed wordt. Dit komt doordat je minder enzymen aanmaakt, en bepaalde enzymen zijn belangrijk voor jouw zaadproductie.

Het beste voorbeeld is natuurlijk bankhangen voor de tv. Mannen die meer dan vijf uur per dag voor de buis zitten, schijnen 34% minder zaadcellen te produceren!

Ook als je veel zit op kantoor, kan dit jouw zaadkwaliteit verlagen. Zittend wordt de temperatuur van je balzak namelijk hoger. Hierdoor wordt de kwaliteit van je zaad minder hoog.

Wil je je zaadkwaliteit verhogen? Zorg dan dat je regelmatig even je benen strekt. Sta even op tussen het werken en kijk niet te veel tv.

Tip 6: houd de temperatuur laag

Je hebt nu al een paar keer gelezen dat een hoge temperatuur in de balzak slecht is voor de zaadkwaliteit. De zaadballen behoren een lagere temperatuur hebben dan je lichaamstemperatuur. Je ideale lichaamstemperatuur is 37 graden, die van je balzak 35 graden.

Hoe zorg je er voor dat je balzak koel blijft? Hier kun je een aantal dingen voor doen:

Tip 7: drink niet te veel

Alcohol kan invloed hebben op de vruchtbaarheid van de man. Dit komt doordat de zaadcellen in sperma minder actief worden door alcohol. Daarnaast kan alcoholconsumptie leiden tot beschadiging van de zaadcellen. Cellen kunnen zichzelf niet meer voortbewegen of gaan dood.

Wil je je zwemmers beschermen om je zaadkwaliteit te verhogen? Drink dan met mate, het liefst helemaal geen alcohol en anders twee tot drie glazen per week. Dagelijks één glas alcohol kan hormonen en daardoor sperma al negatief beïnvloeden. Een gezonde leefstijl heeft een positief effect op het sperma.

Tip 8: stop met roken

Roken kan ervoor zorgen dat de bewegelijkheid van het zaad achteruit gaat. Zowel de hoeveelheid zaadcellen in een zaadlozing, de beweeglijkheid van de spermacellen, de vorm van de spermacellen en het bevruchtende vermogen van de spermacellen worden verslechterd als je rookt.

Om je zaadkwaliteit te verhogen is het dus erg belangrijk dat je stopt met roken. Gelukkig kan dit redelijk snel effect hebben: na drie maanden stoppen met roken is het effect niet meer zichtbaar in je zaadkwaliteit.

Tip 9: vitamientjes

We weten allemaal dat gevarieerd eten heel belangrijk is, maar wisten jullie ook dat bepaalde vitaminen erg belangrijk zijn voor het verhogen van je zaadkwaliteit?

Vitamine B11

Vitamine B11, ook wel foliumzuur, is erg belangrijk voor de zaadkwaliteit. Foliumzuur zorgt namelijk voor een verlaging van homocysteïne, een stof die leidt tot een toename van vrije radicalen die je zaadproductie verstoren.

Antioxidanten

Antioxidanten zijn erg belangrijk voor het verhogen van je zaadkwaliteit. Antioxidanten bestrijden net als vitamine B11 de vrije radicalen in je lichaam. Twee belangrijke antioxidanten zijn selenium en zink. Zink verbetert de testosteronproductie en selenium heeft een positief effect op de beweeglijkheid van de zaadcellen.

Omega 3

Omega-3 vetzuren hebben een positieve werking op de levensvatbaarheid van de zaadcellen. Omega-3 haal je bijvoorbeeld uit vette vis of noten.

Vitamine C

Vitamine C is erg belangrijk voor je zaadkwaliteit. Vitamine C beschermt je zaadcellen tegen DNA-schade. Bovendien blijkt dat een tekort aan vitamine C zorgt voor een lagere hoeveelheid zaadcellen, en een slechte vorm en slechte beweeglijkheid van de zaadcellen. 

Vitamine D3

Zaadcellen worden sneller en beweeglijker van vitamine D3. Ook is het aantal gezonde zaadcellen bij mannen met een tekort aan vitamine D veel lager dan bij de mannen met een gezonde hoeveelheid vitamine D.

Hoe krijg je al deze vitaminen binnen? Ten eerste gevarieerd eten en gezond leven. Maar daarbovenop kun je nog voedingssupplementen slikken. Kies dan voor een multivitamine met actief foliumzuur, omega-3 pillen en zink-/seleniumpillen.

Tip 9: eet niet van plastic

Plastic bevat bisefenol A (BPA). Deze chemische stof kan uit het plastic lekken als jij je eten opwarmt in plastic. BPA verstoort waarschijnlijk de oestrogeen- en androgeenactiviteit in de bijbal waardoor de ontwikkeling van je sperma wordt tegengewerkt.

Tip 10: macapoeder

Verscheidene studies tonen aan dat mannen die drie maanden lang dagelijks 1,5 tot 3 gram gedroogde macawortel namen een verhoogd aantal spermacellen hadden. Deze spermacellen hadden ook nog eens verbeterde beweeglijkheid. Bovendien verhoogt macapoeder je libido, wat altijd goed is als je kinderen wil krijgen.

Macapoeder kan dus zeker een optie zijn als jij een verhoogde zaadkwaliteit wilt bereiken!

Tip 11: ashwagandha

Een onderzoek onder mannen met weinig zaadcellen toonde aan dat drie maanden lang dagelijks een supplement van 675 mg ashwagandhawortelextract de vruchtbaarheid aanzienlijk verhoogde. Het verhoogde met name het aantal zaadcellen, het volume van het sperma en de beweeglijkheid van de zaadcellen met 57%.

Ashwaganda is dus een stofje om te onthouden als jij je zaadkwaliteit wilt verhogen!