Ben je minder vruchtbaar als je alcohol drinkt?

Het drinken van alcohol wordt tijdens de zwangerschap sterk afgeraden. Dit is bij de meeste vrouwen wel een bekend fenomeen. Maar hoe zit dit eigenlijk voor de zwangerschap?

Het wordt in principe aangeraden om te stoppen met drinken vanaf het moment dat je probeert om zwanger te raken. Dit heeft er vooral mee te maken dat je mogelijk zwanger kunt zijn zonder dat je dit meteen merkt. Als je dan gewoon blijft door drinken, kan het dus zo zijn dat je alcohol drinkt terwijl je al zwanger bent.

Als je drinkt tijdens de zwangerschap, kan dit schadelijk zijn voor de baby, en het brengt allerlei mogelijke risico’s voor de zwangerschap met zich mee. Daarbij is het goed om alvast te stoppen met drinken op het moment dat je besluit dat je zwanger wil raken, omdat het je vruchtbaarheid ten goede komt.

Alcohol kan er namelijk voor zorgen dat je minder vruchtbaar bent, en het kan daarom een mogelijke zwangerschap belemmeren. (bron).

Waarom ben je minder vruchtbaar als je alcohol drinkt?

Vrouwen die alcohol drinken, kunnen mogelijk minder snel zwanger worden. Dit heeft ermee te maken dat de vruchtbaarheid van de vrouw verminderd wordt door alcohol. De eicel raakt namelijk beschadigd en neemt af in kwaliteit (bron).

Daarbij zijn er ook studies gedaan naar het effect van alcohol op de menstruatiecyclus en de ovulatie van vrouwen. Hoewel niet alle studies een overeenkomstige uitkomst geven, zijn er een aantal studies die toch lijken aan te tonen dat alcohol geen gunstig effect heeft op het voortplantingsstelsel van vrouwen.

In een Zweeds onderzoek onder 7393 Zweedse vrouwen is een relatie gevonden tussen de hoeveelheid alcohol die een vrouw drinkt en de kans dat die vrouw een behandeling voor infertiliteit volgt. (bron).

Een ander Deens onderzoek heeft aangetoond dat vrouwen die boven de 30 zijn en die één tot zes drankjes per week drinken, minder vruchtbaar leken te zijn dan vrouwen van dezelfde leeftijd die minder dan één drankje per week dronken. (bron).

Zijn mannen ook minder vruchtbaar door alcohol?

Heel kort gezegd: ja. Mannen zijn ook minder vruchtbaar op het moment dat zij alcohol drinken. Dit komt doordat het zaad van de man wordt aangetast en daardoor minder goed van kwaliteit is. (bron).

Daarbij hebben mannen die relatief veel drinken vaker moeite met het krijgen van een stijve penis. Het wordt voor sommige mannen ook veel lastiger om klaar te komen als zij hebben gedronken. Zowel het niet kunnen krijgen van een stijve penis als niet kunnen klaarkomen, kunnen een zwangerschap in de weg staan.

De risico’s van alcohol bij zwangerschap

Inmiddels heb je kunnen lezen dat het wordt afgeraden om alcohol te drinken voor de zwangerschap. Maar wat zijn nu de echte risico’s van het drinken van alcohol voor, tijdens en na de zwangerschap?

Risico’s van alcohol voor de zwangerschap

Voor de zwangerschap loop je natuurlijk vooral zelf het grootste risico. Het drinken van alcohol is namelijk niet erg goed voor je algemene gezondheid. Daarmee is het ook niet gunstig voor een mogelijke zwangerschap.

Als je eigen gezondheid niet in orde is, is het namelijk lastiger om zwanger te raken. Daarbij kan alcohol, zoals je hierboven terug kan lezen, een beschadiging van de eicel veroorzaken. Het drinken van alcohol kan er dus kort gezegd voor zorgen dat je moeizaam zwanger wordt.

Risico’s van alcohol tijdens de zwangerschap

Er zitten helaas niet alleen risico’s aan het drinken van alcohol vóór de zwangerschap, maar ook aan het drinken ervan tijdens de zwangerschap. Als je eenmaal gestopt bent met het drinken van alcohol om zwanger te worden, is het belangrijk dat je dit de hele zwangerschap volhoudt.

Er zitten namelijk nogal wat risico’s aan het drinken van alcohol tijdens de zwangerschap. Deze risico’s zijn er voor jezelf, maar met name voor je baby. Alcohol is gedurende de hele zwangerschap schadelijk voor je kindje.

Alcohol komt namelijk via het bloed, de placenta en het vruchtwater in het lichaampje van jouw baby (bron). Alcohol is voor je baby veel schadelijker dan voor jou. De lever van een baby kan namelijk nog helemaal geen alcohol afbreken. Hierdoor blijft de alcohol veel langer in het lichaam van je baby zitten en kan het dus meer schade veroorzaken. (bron).

De concrete risico’s die alcohol met zich meebrengt tijdens de zwangerschap, zijn (bron):

Baby’s die last hebben van FAS, hebben kleinere hersenen met minder groeven ten opzichte van gezonde baby’s. Daarbij hebben deze baby’s vaak ook een erg laag geboortegewicht. Kindjes die te maken hebben met FAS, hebben vaak last van de volgende symptomen (bron):

Kan één glaasje al kwaad?

Eigenlijk kan je niet echt een eenduidig antwoord geven op deze vraag. Het is namelijk niet volledig onderzocht hoeveel glazen alcohol zorgen voor bepaalde afwijkingen. Je kunt daarom ook niet zeggen of één glaasje alcohol al kwaad kan (bron).

Wat wel met zekerheid gezegd kan worden, is dat alcohol veel schadelijker is voor een baby dan voor een volwassene, omdat een baby de alcohol niet goed kan afbreken. De Hersenstichting geeft aan dat één avondje drinken al genoeg is om neurologische schade te veroorzaken bij een ongeboren baby. (bron).

Daarbij neemt De Gezondheidsraad sinds 2005 de volgende stelling in: ‘Er kunnen al bij matig alcoholgebruik negatieve effecten optreden. Vrouwen doen er dan ook goed aan af te zien van alcohol tot ze stoppen met borstvoeding.’ (bron).

Risico’s van alcohol na de zwangerschap

Er zitten helaas ook nog wat risico’s aan het drinken van alcohol na de zwangerschap, met name als je borstvoeding geeft. Mocht je je kindje geen borstvoeding willen of kunnen geven, dan kan je in principe weer alcohol gaan drinken. (bron).

Als je borstvoeding geeft, moet je wel uitkijken met het drinken van alcohol. Via borstvoeding kan alcohol namelijk ook terechtkomen in het lichaam van jouw baby. Als je voor het voeden of kolven dus alcohol hebt gedronken, dan krijgt je baby die alcohol ook binnen (bron).

Daarbij kan alcohol er ook voor zorgen dat je borstvoeding minder goed op gang komt. Hierdoor krijgt je baby minder voeding en dat brengt natuurlijk ook weer bepaalde risico’s met zich mee (bron).

Kan je dan helemaal geen alcohol drinken als je borstvoeding geeft? Jawel, maar wacht per glas drie uur voordat je je baby voedt. (bron).

Wat is het advies rondom alcohol en zwangerschap?

Advies voor de zwangerschap

Zoals je hebt kunnen lezen, is het drinken van alcohol niet gunstig voor je kansen om zwanger te worden. Het advies rondom alcohol vóór de zwangerschap is daarom heel vanzelfsprekend: er wordt voor zowel mannen als vrouwen geadviseerd om te stoppen met drinken op het moment dat je besluit dat je zwanger wil raken. (bron).

Dit houdt dus in dat je nog vóór de eerste poging om zwanger te raken, stopt met drinken. Op deze manier weet je zeker dat er geen alcohol in je lichaam zit op het moment dat je probeert om zwanger te worden.

Advies tijdens de zwangerschap

Het wordt geadviseerd om de gehele zwangerschap géén alcohol te drinken. Alcohol is namelijk superschadelijk voor de baby. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen sterke drank, bier en wijn. Alcohol is alcohol, en zowel sterke als minder sterke drank is schadelijk voor de baby.

Advies na de zwangerschap

In principe kan er weer wat alcohol gedronken worden na de bevalling. Als je borstvoeding geeft, moet je hier echter wel rekening mee houden. Na elk glas alcohol dat je drinkt, moet je drie uur wachten voordat je je kindje kan voeden (bron).

Je kan de melk in de tussentijd afkolven. Deze melk kan je ook later niet meer gebruiken voor je baby. Doordat je na elk glas al drie uur moet wachten, wordt het bijna onmogelijk om veel meer dan een glas alcohol per keer te drinken.(bron).

Hoeveel vrouwen drinken toch tijdens de zwangerschap?

Dat om meerdere redenen sterk wordt afgeraden om alcohol te nuttigen wanneer je zwanger wil worden of bent, is je nu vast wel duidelijk. Toch wordt niet elk advies even goed opgevolgd. Want hoe vaak gebeurt het eigenlijk dat vrouwen toch doordrinken gedurende de zwangerschap?

Het Trimbos Instituut heeft in 2018 onderzoek gedaan naar middelengebruik voor en tijdens de zwangerschap. Uit dit onderzoek blijkt dat 44% van alle vrouwen in de vier weken voor de zwangerschap alcohol heeft gedronken. 4,2% van de vrouwen heeft alcohol gedronken tijdens de zwangerschap. (bron).

Het percentage van vrouwen dat alcohol drinkt in de weken voor de zwangerschap, ligt dus vele malen hoger dan het aantal vrouwen dat tijdens de zwangerschap alcohol drinkt. Van die 4,2% ging het in 82% van de gevallen om één glas alcohol of een paar slokjes. Ten opzichte van hetzelfde onderzoek uit 2016 zijn deze cijfers niet gestegen of gedaald. (bron).

 Zes tips om te stoppen met drinken als je zwanger wil worden

1. Heb het erover met je omgeving

Als je het lastig vindt om te stoppen met drinken, dan kan het heel nuttig zijn om dit uit te spreken naar de mensen die dicht bij je staan. Zij kunnen er dan rekening mee houden door bijvoorbeeld niet te drinken in jouw bijzijn of jou in ieder geval geen alcohol aan te bieden.

2. Schrijf op waarom je wil stoppen

Maak de redenen waarom jij het belangrijk vindt om te stoppen tastbaar door ze op een stuk papier te schrijven. Plak er desnoods plaatjes bij van bijvoorbeeld baby’s. Als je even een moeilijk moment hebt, kan je teruggrijpen op dit stuk papier. Door dit te lezen en te zien, kan je de motivatie makkelijker terugvinden om het niet te doen.

3. Haal het niet in huis

Het klinkt misschien zo makkelijk en afgezaagd, maar het helpt wel. Wanneer de alcohol al in huis staat, wordt de verleiding alleen maar groter en de drempel om een glas in te schenken alleen maar lager. Door het niet in huis te halen, wordt de kans dat jij toch zwicht een stuk kleiner.

4. Het is tijdelijk

Hou goed in je achterhoofd dat dit uiteindelijk maar tijdelijk is, al voelt het misschien als een heel lange tijd. Uiteindelijk komt het moment dat jij weer een glaasje kan drinken, en je doet het tenslotte voor een heel goed doel.

5. Maak een plan voor moeilijke situaties

Schrijf voor jezelf een aantal moeilijke situaties op en bedenk hoe je in deze situaties wil reageren. Wat doe je bijvoorbeeld als je op een feestje bent, er een fles bubbels open wordt gemaakt en iedereen één glaasje neemt? Probeer zo gedetailleerd mogelijk op te schrijven wat je gaat zeggen en wat je doet in deze situatie.

6. Praat met een professional

Als je merkt dat je het lastig vindt om te stoppen met drinken, kan het goed zijn om dit met iemand buiten je omgeving te bespreken. Je kunt dit bijvoorbeeld met je huisarts of verloskundige bespreken, of met een praktijkondersteuner.