Hoe werkt ongesteldheid?

Tijdens de puberteit wordt een vrouw vruchtbaar. Een vrouw blijft vruchtbaar tot ze in de overgang zit, dit gebeurt vaak op middelbare leeftijd. In de jaren dat een vrouw vruchtbaar is (gemiddeld 38 jaar lang) is ze ongeveer elke 28 dagen ongesteld. Ongesteldheid, ook wel menstruatie, is onderdeel van de menstruatiecyclus.

De menstruatiecyclus begint bij het rijpen van twee eicellen. Ongeveer veertien dagen hierna is de rijping voltooid en komt de eicel vrij uit de eierstok. Dit noemen we ovulatie.

Via de eileider gaat de eicel op weg naar de baarmoeder. Op dit moment kan de eicel bevrucht worden door een mannelijke zaadcel. Ondertussen word de baarmoeder klaargemaakt voor zwangerschap.

Een onbevruchte eicel sterft af na ongeveer 24 uur. De baarmoeder heeft ondertussen verdikt slijmvlies aangemaakt, wat nu overbodig is en afsterft. Hierdoor ontstaat er een bloeding die via de vagina naar buiten komt. Dit noemen we ongesteldheid of menstruatie.

Het menstruatievocht bestaat behalve uit bloed ook uit allerlei stukjes weefsel. Dat zijn deeltjes van de afgestoten slijmvlieslaag en van de afscheiding van de vagina en de baarmoederhals. Daarom is het bloed niet helemaal vloeibaar.

Op het moment dat je niet ongesteld wordt, betekent dit dat het baarmoederslijmvlies niet is afgebroken. Dit is een duidelijke aanwijzing voor een mogelijke zwangerschap.

Symptomen van ongesteldheid

Ongesteldheid wordt door veel vrouwen als onprettig, of zelfs heel erg naar ervaren. Dat komt doordat de ongesteldheid gepaard gaat met klachten. De mogelijke klachten van ongesteldheid zijn:

Krampen, misselijkheid en diarree

Menstruatie kan gepaard gaan met hevige krampen in de onderbuik. Die krampen worden veroorzaakt door een hogere prostaglandineproductie in het baarmoederslijmvlies. Als de vrouwelijke eicel onbevrucht blijft, zorgen de prostaglandines ervoor dat de baardmoederspier zich samentrekt om te helpen het overtollige slijmvlies te verwijderen.

Via de bloedsomloop kunnen de prostaglandines ook terechtkomen in andere lichaamsdelen. Hierdoor worden klachten zoals diarree en misselijkheid mogelijk veroorzaakt.

Pijnlijke en opgezwollen borsten

Hormonen hebben heel veel invloed op het lichaam, zeker tijdens de menstruatie. Tijdens de menstruatieperiode gieren de hormonen door het lichaam van de vrouw. Hierdoor wordt het hormonale evenwicht verstoord.

Hierdoor komt het voor dat vrouwen tijdens de menstruatie overtollige oestrogenen hebben in hun lichaam. Dit maakt de borsten gevoelig voor aanraking, en dit kan pijnlijk zijn. Bovendien zwellen de borsten op.

Overmatige transpiratie

Sommige vrouwen hebben tijdens de menstruatieperiode last van overmatige transpiratie. Ook dit wordt veroorzaakt door de verstoring van de hormoonbalans. De hormonen hebben invloed op de zweetklieren. Hierdoor kunnen opvliegers ontstaan.

Vermoeidheid bij menstruatie

Tijdens de menstruatie verlies je niet alleen slijmvlies, maar ook bloed. De uitstoot van bloed kan best heftig zijn, en kan er zelfs toe leiden dat de vrouw een ijzertekort oploopt tijdens de menstruatie. In het geval van een dalende hoeveelheid rode bloedlichaampjes wordt er minder zuurstof vervoerd en kan de vrouw zich slapjes en vermoeid voelen.

Migraine, slaapstoornissen en stemmingswisselingen

De prostaglandines, die via het bloed vervoerd worden door het lichaam, kunnen ook hoofdpijn veroorzaken. Bovendien zorgen veranderingen in het oestrogeengehalte voor allerlei veranderingen en schommelingen in de werking van bepaalde neurotransmitters in de hersenen. Een onevenwichtig oestrogeengehalte verstoort die neurotransmitters en dat leidt tot allerlei vervelende symptomen, zoals slaapproblemen, heftige stemmingswisselingen, depressie en zelfs migraine.

Acne, net voor de menstruatie

Acne wordt veroorzaakt door overmatige productie van de talgklieren. Vlak voor de ongesteldheid kan er hormonale acne optreden. Tijdens de menstruatiecyclus produceren de talgklieren meer van een bepaald soort vetlaag, die sebum wordt genoemd. Hierdoor raken de poriën in de huid verstopt. Daardoor verschijnt er op verschillende plaatsen acne, onder meer op de kin, de neus, de hoofdhuid en boven de boezem.

Wat is NOD?

NOD, ook wel bekend als de niet-ongesteldheidsdag, is de dag dat je normaal gesproken ongesteld zou worden. Op de NOD blijft je menstruatie echter uit, je wordt dus niet ongesteld. NOD is dus de eerste dag dat je overtijd bent.

NOD is dus een erg belangrijke dag, omdat het wel eens zou kunnen betekenen dat je zwanger bent. Dit is een ingrijpende gebeurtenis, dus hoe eerder je het weet, hoe beter.

NOD symptomen

NOD is in principe makkelijk te herkennen, zeker als je een regelmatige menstruatiecyclus hebt. Als je weet wanneer je ongesteld zou moeten worden, en dit niet wordt, is die dag je NOD. Het uitblijven van de menstruatie is dan ook het belangrijkste symptoom van de NOD.

De eerste zwangerschapssymptomen

Op de NOD is het goed mogelijk dat je al de eerste zwangerschapssymptomen ervaart. Hier onder lees je alle vroege zwangerschapssymptomen die je zou kunnen herkennen op de NOD. Let wel op: niet elke vrouw ervaart al direct symptomen van zwangerschap, dit hangt heel erg af van je eigen lichaam en de ontwikkeling van je zwangerschap.

Innestelingsbloeding

Hoewel je niet ongesteld word, kan het wel zijn dat je bloedt. Dit is de innestelingsbloeding. Zes tot twaalf dagen na de bevruchting nestelt de eicel zich in in de baarmoederwand, wat een rozige of bruinachtige innestelingsbloeding kan veroorzaken. Ook kun je last krijgen van lichte buikkramp.

Vermoeidheid

Veel vrouwen hebben al heel snel last van vermoeidheid als ze zwanger zijn. Dat komt doordat je lichaam zich aan het aanpassen is aan het groeien van een kind in je buik. Dit is een zware taak voor je lichaam, dus de hormonen gieren door je lijf.

Misselijkheid en afkeer van voedsel

Ook de misselijkheid kan al heel snel toeslaan, hoewel dit meestal pas één of twee weken na de bevruchting begint. Het is echter mogelijk dat je op je NOD al misselijk bent.

Hierdoor kun je bepaalde voedingswaren ineens niet meer uitstaan.

Hoofdpijn

Ook kun je last krijgen van hoofdpijn, omdat je lichaam hard aan het werk is, maar ook door stress.

Vreetbuien

Heb je plotseling heel veel behoefte aan eten? Vreetbuien zijn een veelvoorkomend zwangerschapssymptoom dat al heel snel kan komen opdagen. Het kan zelfs zijn dat je ineens zin krijgt in eten dat je eerst helemaal niet lekker vond.

Stemmingswisselingen

Heb je het gevoel dat je je emoties niet meer onder controle hebt? Dat komt door het zwangerschapshormoon. Dit hormoon is al voldoende aanwezig in je lichaam op de NOD om een lichte invloed te hebben op je emotie. Je kunt bijvoorbeeld last krijgen van stemmingswisselingen of ineens huilen over dingen die helemaal niet erg zijn.

Waarom is de NOD belangrijk?

NOD is niet per se belangrijk, maar het kan wel prettig zijn om te weten. Dit is namelijk de eerste dag dat je kunt vermoeden dat je zwanger bent. Als je onverwacht zwanger blijkt te zijn, is de NOD soms een beetje eng, omdat je eerst gewoon verwachtte ongesteld te worden.

Als je al langer bezig bent met zwanger worden, kan de NOD een hele spannende, maar wel prettige dag zijn. Het betekent namelijk dat je poging wellicht succesvol is geweest!

Desalniettemin is de eerste dag dat je overtijd bent niet extreem belangrijk. De meeste vrouwen merken het zelfs niet direct. Zeker vrouwen met een onregelmatige menstruatiecyclus zullen niet veel merken van de NOD. Vaak wordt overtijd pas een paar dagen later dan de NOD opgemerkt.

Wat kun je met de NOD?

De NOD is dan misschien geen super belangrijke dag, maar je kunt er wel wat mee! De NOD is namelijk de eerste dag dat zwangerschapstesten betrouwbaar zijn.

Je kan dus een zwangerschapstest doen vanaf het moment dat je één dag overtijd bent, op de NOD. De zwangerschapstest meet de hoeveelheid van het zwangerschapshormoon hCG in je bloed.

Wanneer je een zwangerschapstest te vroeg doet, is de hoeveelheid hCG-hormoon in je urine nog te laag om te kunnen meten. Met sommige zwangerschapstesten, vroege zwangerschapstesten, kun je al testen vanaf 5 dagen voor je NOD. Deze tests zijn echter minder betrouwbaar.

Hoe werkt een zwangerschapstest?

Tips voor een zwangerschapstest

NOD berekenen

Om je NOD te berekenen, is het belangrijk dat je je menstruatiecyclus kent.  Je moet namelijk weten wanneer je eerste ongesteldheidsdag zou moeten zijn. Er zitten meer voordelen aan: als je nog moet proberen om zwanger te worden, kun je aan de hand van een menstruatiekalender je vruchtbare dagen berekenen. Gemiddeld duurt een menstruatiecyclus zo’n 28 dagen, maar het kan variëren van 21 tot 36 dagen!

Bij een menstruatiecyclus van 28 dagen is de eerste dag van je cyclus ook de eerste dag van je menstruatie. Meestal vindt op de 24^e dag je eisprong plaats en op de 28^e  komt er een einde aan je menstruatiecyclus, waarna je weer begint op dag één. De eerste dag van je nieuwe cyclus is óf de eerste dag van je menstruatie (als je niet zwanger bent), óf je NOD (als je wel zwanger bent).

Formule:

Eerste dag meest recente ongesteldheid + aantal dagen van je menstruatiecylus = NOD 

Voorbeeldberekening:

Jouw menstruatiecyclus duurt normaal gesproken 24 dagen. De eerste dag van je ongesteldheid is op 24 januari. Omdat je zwanger wil worden, wil je graag weten wanneer je NOD is. Om je NOD te berekenen, tel je het aantal dagen van je cyclus op bij de eerste dag van je laatste menstruatie. De berekening is dan dus:

24 januari + 24 dagen = 17 februari.

NOD berekenen als je een onregelmatige cyclus hebt

Wel 20 procent van de vrouwen heeft een onregelmatige menstruatiecyclus. Dit betekent dat je cyclus niet elke keer even lang duurt, bijvoorbeeld de ene maand maar 26 dagen en de andere maand 31 dagen.  Hierdoor weet je vaak niet wanneer je eigenlijk ongesteld zou moeten.

Je kunt proberen om een patroon te ontdekken in je onregelmatige cyclus. Hiervoor moet je echter langdurig je menstruatiecyclus bijhouden, en er is niet altijd een patroon.